Οι διερευνητικές

H εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών εξέφρασε την ικανοποίησή της για την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, και την πονηρή δημοκρατισιά της: «ποια θέματα, ποιες λύσεις, ποια βήματα θα συμφωνηθούν τώρα εκεί, είναι υπόθεση των (δύο) πλευρών». Δεν πάει εμείς να λέμε συνεχώς ότι μοναδικό θέμα συζήτησης είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο… Ποιος ακούει; Οι λεγόμενες διερευνητικές δεν είναι ακόμα συνομιλίες, και ας μας τις λέει -υπό την προεδρία της- έτσι εμφαντικά η κ. εκπρόσωπος της Γερμανίας, με το αγαπησιάρικο εκείνο μάλιστα: «χαιρόμαστε που οι απευθείας συνομιλίες, οι οποίες είχαν διακοπεί το 2016, σήμερα ξεκινούν και πάλι και, ναι, στο πλαίσιο της προεδρίας μας στο Συμβούλιο της ΕΕ στηρίξαμε πολύ και εργαστήκαμε προκειμένου να υπάρξουν τέτοιες απευθείας συνομιλίες». Το χαβά τους οι αμετανόητοι Γερμανοί. Είναι πολλά τα όβολα. Πατρονάρουν κανονικότατα τους μαθητές Τούρκους. Οι ίδιοι άλλωστε, ως καλοί δάσκαλοι, είναι που τους δίδαξαν τις γενοκτονίες. Απαιτείται ύψιστη προσοχή. Η εθνική κυριαρχία δεν παζαρεύεται.

Δημοσιεύθηκε στη Uncategorized | Ετικέτες: , , , , , , | Σχολιάστε

Φρυγανιές

Δεν υπάρχει πιο σπαστικό πράγμα στο σουπερμάρκετ από το να αγοράζεις φρυγανιές! Τις εξετάζεις από δω, τις γυρνάς από κει, μιας και αυτές που παίρνεις από το ράφι δεν πρέπει να είναι σπασμένες. Τις τοποθετείς με περισσή ευλάβεια στο καρότσι και προσέχεις συνεχώς, μήπως τις πλακώσουν άλλα πράγματα και παραβιαστεί τελεσίδικα η φρυγανική ΑΟΖ. Έχεις ύστερα το νου σου, μήπως στο ταμείο, με τη βιασύνη, πάθουν ανεπανόρθωτη ζημιά. Είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός, σε ποια περίοπτη θέση πρέπει να μπουν στη σακούλα μεταφοράς για να μη συνθλιβούν ακαριαία. Στο αμάξι “αγχώνεσαι” ποια σακούλα έβαλες πού, και φοβάσαι μήπως μέχρι το σπίτι γίνουν σκόνη. Άσε που στην πορεία σκέφτεσαι, μήπως τελικά δεν τις έβαλες εκεί που έπρεπε. Χειρότερα και από αυγά… Φτάνεις στο σπίτι και βγάζεις τις σακούλες, πάλι μετά φόβου θεού. Έρχεται η ώρα που παίρνεις τις φρυγανιές με ανακούφιση, όπως νομίζεις, και τις διασώζεις, όπως πιστεύεις, στο ντουλάπι. Για στάκα όμως! Την άλλη μέρα πρωί, κατά την ετοιμασία του πρωινού, ακούς τη “μαχαιριά” κατάστηθα. “Κώστα, δεν υπάρχει φρυγανιά γερή, μα πού τις είχες βάλει;”. Ούτε τα Άγια των Αγίων να ήταν. Γιατί να μην υπάρχουν, βρε παιδιά, φρυγανιές τηλεκατευθυνόμενες;

Δημοσιεύθηκε στη Uncategorized | Ετικέτες: , , , | Σχολιάστε

«Να πάρουμε τις ζωές μας πίσω»

«Να πάρουμε τις ζωές μας πίσω», ακούω και ξανακούω από τους πάντες. Ενώ όμως καταλαβαίνω πολύ καλά, τι εννοείται -οικονομία, κοινωνική ζωή, εκπαίδευση, τέχνη, αθλητισμός, ταξίδια…- δεν μου αρέσει καθόλου ως έκφραση. Για σταθείτε δηλαδή βρε παιδιά. Θα επιστρέψουν στη ζωή πίσω οι «ζωές» των χιλιάδων συνανθρώπων μας που χάθηκαν; Τι να σκέφτονται οι συγγενείς και φίλοι τους; Είμαστε μήπως τώρα οι υπόλοιποι ζωντανοί χωρίς ζωή; Ποιος μας πήρε τη ζωή μας; Ποιο περιεχόμενο δίνεται στη ζωή; Υπάρχουν βαθμοί ζωής, πού και πώς; Τι είναι τα δύσκολα και τι τα εύκολα στη ζωή; Είχαμε κερδίσει πριν τη ζωή και τώρα τη χάσαμε; Υπήρχε πριν «η ζωή μας» και τώρα δεν υπάρχει; Τι είναι η ζωή στην σκέψη και στην προσδοκία του ανθρώπου; Εάν με το τέλος της πανδημίας «πάρουμε τις ζωές μας πίσω», θα κατανοήσουμε άραγε κάτι παραπάνω από το τι είναι τελικά ζωή και τι σημαίνει να ζεις; Μήπως η ζωή είναι αλλού και αλλιώς; Είπαμε, καταλαβαίνω το νόημα αλλά προφανώς τα ερωτήματα συνεχίζονται εις το διηνεκές κατά βούλησιν.

Δημοσιεύθηκε στη Uncategorized | Ετικέτες: , , | Σχολιάστε

Snowman – Χιονάνθρωπος

Τα έντονα συναισθήματα, με τις όμορφες αναμνήσεις των πιο απλών πραγμάτων, μπορεί να σε πετύχουν στη στιγμή εκεί που δεν το περιμένεις. Σήμερα ανακάλυψα κάτι που με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι το είχα κατά νουν για τριάντα περίπου χρόνια, αλλά δεν έτυχε να το ξαναβρώ. Ναι, μπορεί να μην προσπάθησα κιόλας.

Πρέπει να ήταν η μεγάλη μας κόρη πέντε με έξι χρονών. Για να κοιμηθεί, ως καλός πατέρας συνήθιζα να την παίρνω αγκαλιά -όπως και τη μικρότερη αδελφή της αργότερα- λέγοντάς της μακρόσυρτα αυτοσχέδια παραμύθια, έχοντας πάντα κατά νουν να της καλλιεργήσω τη γλωσσική, περιγραφική ικανότητα. Άλλωστε, τα εβδομαδιαία τεύχη του Μίκυ Μάους της Παρασκευής δεν έφταναν. Συχνά θα έπρεπε μάλιστα να δικαιολογηθώ στον περιπτερά (στις Μοίρες της Μεσαράς, όπου μέναμε τότε νεοδιόριστοι) ότι δεν ήταν (και) για μένα. Έλεγα όμως ψέματα! Από την άλλη, η αγκαλιά του Μορφέα δεν φαίνεται να συμβιβαζόταν ποσώς μόνο με τις περιπέτειες του «Κοφτεροδόντη», όπως τον ονόμαζα, και Γοργοπόδαρου λαγού. Ο άτεγκτος έλεγχος των κοριτσιών μου, μου υπενθύμιζε ότι την ιστορία την είχαμε ξαναπεί – πριν με πάρει εμένα πρώτα ο ύπνος…

Το ξαναπιάνω από την αρχή. Έχει σημασία να πω ότι πάντα μου άρεσαν (και σήμερα) τα κλασικά κινούμενα σχέδια. Ήταν λοιπόν ένα πρωί τότε, όταν ανοίγοντας την τηλεόραση έπεσα πάνω σε μια τέτοια ταινία. Με εντυπωσίασε αμέσως η γλυκιά, χαλαρωτική, ευγενική και αθώα μουσική της, όπως επένδυε μαγευτικά την πτήση, μέσα στο χιόνι και ψηλά στον αέρα πάνω από ολόλευκα τοπία, ενός συμπαθέστατου χιονάνθρωπου, που κρατούσε από το χέρι ένα χαρούμενο παιδί. Μινιμαλιστικά τα σκίτσα, γεμάτα απλότητα και ανθρωπιά («πολλά δε θέλει ο άνθρωπος να ‘ν’ ήμερος να ‘ναι άκακος», που λέει και ο ποιητής). Γοητεύτηκα. Η φλασιά μού ήρθε αμέσως ευπρόσδεκτη, όπως στο κεφάλι του Κύρου Γρανάζη. Να ένα ωραίο μοτίβο για τα παραμύθια μου, είπα. Έτσι λοιπόν, το παραμυθένιο μας μενού εμπλουτίστηκε δεόντως με ιπτάμενους ανθρώπους και νεράιδες που έκοβαν ατελείωτες βόλτες πάνω από μυστηριώδη δάση, βουνά και λίμνες, πάνω από μεγάλες πόλεις, συνοικίες και γραφικά χωριά. Έψαχναν να βρουν φίλους, αναζητούσαν μπάλες που έτρεχαν ασταμάτητα, παιχνίδια που χάθηκαν, ζωάκια που έπαιζαν κρυφτό – πριν το απαραίτητο χάπι εντ. Όλα αυτά, ο παραμυθάς θα έπρεπε να τα συνταιριάσει σε μία σπονδυλωτή γλωσσική αφήγηση εικονοπλασίας. Δεν γνωρίζω, εάν τα κατάφερνα. Ξέρω όμως ότι οι ιστορίες μου ήταν έκτοτε, μετά την παιδική ταινία, πάντα διαφορετικές – ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα.

Ε, το τραγουδάκι (τραγουδάρα, για την ακρίβεια) το ξανάκουσα σήμερα πρωί, πάλι από τηλεοράσεως! Το Walking in the Air: «Περπατάμε στον αέρα, στον φεγγαρόφωτο ουρανό κολυμπάμε, μακριά από κάτω οι άνθρωποι κοιμούνται καθώς πετάμε, …, πέρα από τον κόσμο, τα χωριά περνούν σαν δέντρα, τα ποτάμια και οι λόφοι, τα δάση και τα ρέματα, …». Το αγγλικό πρωτότυπο σε πέντε στροφές, με ομοιοκαταληξία δεύτερου και τρίτου στίχου (από το 15 λεπτό). Είναι από την παιδική ταινία μικρού μήκους, εικοσιπέντε λεπτών, παραγωγής Ηνωμένου Βασιλείου (1982) «O Χιονάνθρωπος» (The Snowman). Ένα παραμύθι χωρίς λόγια: Παραμονή Χριστουγέννων και το χιόνι πέφτει πυκνό. Ο Τζέιμς ξυπνά και τρέχει να παίξει, φτιάχνει έναν μεγάλο χιονάνθρωπο. Τα μεσάνυχτα ο Χιονάνθρωπος ζωντανεύει. Ο Τζέιμς είναι ενθουσιασμένος, οι δυο τους παίζουν, κάνουν βόλτα στο δάσος, μέχρι που ο Χιονάνθρωπος βλέπει σε μια φωτογραφία ένα τοπίο από τον Αρκτικό Κύκλο. Πρέπει οπωσδήποτε να πάει εκεί. Παίρνει τον Τζέιμς από το χέρι και πετούν μέχρι να συναντήσουν το Βόρειο Σέλας και να προσγειωθούν στη γη του Άι-βασίλη. Η υπέροχη μουσική είναι του Χάουαρντ Μπλέικ. Το 1983 η ταινία κέρδισε το βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας ως το καλύτερο παιδικό πρόγραμμα της χρονιάς.

Όπως καταλαβαίνετε, γιορτές έχουμε εν μέσω πανδημίας, λείπουν και σε μας τα κορίτσια μας. Το καινούργιο παραμύθι, τους το έχω πάντως έτοιμο.

Δημοσιεύθηκε στη Uncategorized | Ετικέτες: , , , , | Σχολιάστε

Περί εμβολίου, κροκοδείλων και ζώων

Εφημερίδα Πατρίς, 22/12/20

Η λέξη «εμβόλιον», από όσο μπόρεσα να ανιχνεύσω εμφανίζεται στο γραπτό λόγο για πρώτη φορά στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Διόδωρου Σικελιώτη (περίπου 80-20 π.Χ.). Στον πρώτο τόμο (που αναφέρεται στους μύθους, στους βασιλείς και στα έθιμα των Αιγυπτίων) ξεχωρίζει από τα ζώα του Νείλου (κεφ. 35) τον κροκόδειλο: «ἐθηρεύετο δὲ ταῦτα τὰ ζῷα τὸ μὲν παλαιὸν ὑπὸ τῶν Αἰγυπτίων ἀγκίστροις ἔχουσιν ἐπιδεδελεασμένας ὑείας σάρκας, ὕστερον δὲ ποτὲ μὲν δικτύοις παχέσιν ὡσπερεί τινες ἰχθῦς, ποτὲ δ᾽ ἐμβολίοις σιδηροῖς ἐκ τῶν ἀκάτων τυπτόμενα συνεχῶς εἰς τὴν κεφαλήν». Κυνηγούσαν λοιπόν σε παλαιότερους καιρούς οι Αιγύπτιοι αυτά τα ζώα με αγκίστρια δολωμένα με χοιρινό κρέας, αλλά από τότε χρησιμοποιούσαν άλλοτε χοντρά δίχτυα, όπως έκαναν για κάποια ψάρια, και άλλοτε σιδερένια ακόντια (ἐμβολίοις σιδηροῖς), τα οποία έριχναν από τις βάρκες, κτυπώντας τους κροκόδειλους συνέχεια στο κεφάλι.

Επομένως, το «εμβόλιον» (ως υποκοριστικό του «έμβολον») δήλωνε την ενέργεια της ρίψεως (βάλλω, βολή) αιχμηρού αντικειμένου για να εισέλθει (εν) κάπου, καθώς και το ίδιο το αντικείμενο. Από το Ονομαστικόν του Πολυδεύκη (2ος αιώνας μ.Χ.) μαθαίνουμε για τα εμφυτεύματα ότι «πάντα δὲ τὰ ἐμφυτευόμενα ἥμερα τοῖς άγρίοις, ἐμβλήματα καλεῖται» (Ι. 242), ενώ και ο Πλούταρχος (περίπου 50-120 μ.Χ.) ονομάζει το κοντάρι που προσαρμόζεται στη λόγχη «τὸ εἰς τὸν σίδηρον ἔμβλημα». Σήμερα, με το «εμβόλιον» περιγράφεται πολύ εύστοχα η κίνηση (ελπίζω όχι και η ρίψη…) του εμβολιασμού ανθρώπων και δέντρων και συνεκδοχικά, είτε το μέρος από το ήρεμο φυτό που επιλέγεται για να εισέλθει στο προς εμβολιασμόν άγριο φυτό είτε, καλή μας ώρα, περί ανθρώπων η χημική ιατρική ουσία.

Το δε αγγλικό vaccinate (εμβολιάζω) ανάγεται στο λατινικό επίθετο vaccinus (αγελαδινός) που προέρχεται από το vacca (αγελάδα) και έχει να κάνει με την εργασία ενός Βρετανού γιατρού γύρω στα 1800, ο οποίος για να εμποδίσει την ευλογιά που θέριζε (smallpox) εμβολίαζε (δαμαλισμός) τους ανθρώπους με τον πολύ πιο ήπιο ιό των αγελάδων (cowpox, variolae vaccinae). Ύστερα, Γάλλοι γιατροί πρώτοι χρησιμοποίησαν μόνη της τη λέξη vaccine (vaccin) για το εμβόλιο και έτσι γρήγορα πέρασε στην Αγγλική για να γίνει, ως προς την ετυμολογική της ρίζα, διεθνής.

Είναι πραγματική μαγεία η ιστορία των λέξεων. Προφανέστατη η διαφορά στο ιστορικοσημασιολογικό φορτίο μεταξύ του «εμβόλιον» και «vaccine». Πρόκειται ουσιαστικά περί δύο ξεχωριστά δομημένων λεξικών κόσμων, με διαφορετικές αφετηρίες. Με τον ελληνικό όρο δηλώνονται δυναμικές αιτίες, κινήσεις, ενέργειες, συνδυασμοί, μετασημασιολογήσεις, κάτι που δεν συμβαίνει με την απεικονιστικά δηλωτική στατικότητα του διεθνούς όρου. Πέραν όμως της ιστορίας των λέξεων και της ονοματοποιίας, πρακτικά δεν έχει αυτό καμία σημασία, ούτε ενδιαφέρει. Σημασία έχει να συνεννοούνται οι άνθρωποι.

Ας το χαλαρώσουμε λίγο, μέρες που είναι. Περιμένοντας με ανυπομονησία το εμβόλιο που θα μας απαλλάξει από τις συνέπειες του κορωνοϊού και αναλογιζόμενος τους φαιδρούς συνομωσιολόγους που το αρνούνται, ξανασκέφτομαι τώρα ότι ίσως η ετυμολογική καταγωγή τού vaccine από την αγελάδα να είναι εκ των πραγμάτων πιο καίρια, αφού το παιχνίδι του μυαλού φέρνει μπροστά στα μάτια μου το βόδι και το γαϊδουράκι, που ζέσταναν στη φάτνη τον Χριστούλη. Είμαι σίγουρος ότι εκείνα όμως τα αθώα ζώα, αν υπήρχε τότε ο ιός, θα φορούσαν μάσκα, αλλά και οι Μάγοι θα ήθελαν να προλάβαιναν για τα δώρα τους το εμβόλιο! Ευφρόσυνα, υγιή Χριστούγεννα με επί γης ειρήνη!

Δημοσιεύθηκε στη Uncategorized | Ετικέτες: , , , | Σχολιάστε

Φιστίκ αγουέι!

Δεν μου αρέσει καθόλου που σε λίγες μέρες θα κλείσουμε για τις διακοπές των Χριστουγέννων, αφού πρακτικά θα περιοριστώ πλέον στο σπίτι. Το εννοώ. Από τότε που λείπουν τα παιδιά από τις αίθουσες, μέσα σε αυτή τη θλίψη και το διάχυτο φόβο λόγω της πανδημίας, ερχόμαστε στο καλό μας σχολειάκι οι συνάδελφοι, όσοι ερχόμαστε, κάνουμε τα διαδικτυακά μας μαθήματα -δουλεύω και εγώ στο γραφείο για την καθημερινή διεκπεραίωση των τρεχουσών υποθέσεων- ενώ στα διαλείμματα παίρνουμε καμιά ανάσα με τις συζητήσεις, τις απόψεις και το χιούμορ μας. Να πω και ότι τα αλμυρά φιστίκια συχνά συνοδεύουν την πρόθυμη παρέα. Σήμερα όμως είχα τη φαεινή ιδέα να προτείνω σε κάποιον … να τα ξεφλουδίζει ώστε να μη χάνουμε χρόνο και μάλιστα να τηρούμε αμέσως τις αποστάσεις!

– «Και πώς θα ονομάσουμε, κ. διευθυντά, τη νέα εξωδιδακτική εργασία», ρώτησε κάποιος με ένα υποφώσκον πειρακτικό μειδίαμα.

Η απάντηση ήρθε εκ των πραγμάτων αβίαστα:

– «Φιστίκ αγουέι!»

Δεν έχω δίκαιο λοιπόν, αγαπητοί φίλοι, να στεναχωριέμαι που θα κλείσουμε σε λίγες μέρες για τις διακοπές των εορτών;

Δημοσιεύθηκε στη Uncategorized | Σχολιάστε