⇒ Από τους λιγότερο γνωστούς ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας είναι το «Δος μοι τούτον τον ξένον» ή σύμφωνα με τις πρώτες λέξεις του κειμένου «Τον ήλιον κρύψαντα». Έχει ως θέμα του την αποκαθήλωση και την ταφή του Ιησού. Είναι μία σύνθεση και μελοποίηση του Γεωργίου Ακροπολίτη (13ος αιώνας) βασισμένη όμως σε λόγο του Αγίου Επιφανίου Σαλαμίνος (Κύπρος, 4ος – 5ος αιώνας) ο οποίος φαντάζεται τον Ιωσήφ τον από Αριμαθαίας να ικετεύει τον Πιλάτο με τα συγκλονιστικά λόγια «δος μοι τούτον τον ξένον» ώστε να του επιτρέψει να πάρει το σώμα του Ιησού. Σήμερα ψάλλεται κυρίως στα μοναστήρια κατά την περιφορά του Επιταφίου τη Μ. Παρασκευή.
Ο ύμνος αυτός – σχεδόν πλήρως κατανοητός και σήμερα στην αρχική του γλωσσική μορφή – ανακαλύπτεται τα τελευταία χρόνια από πολλούς ως άκρως επίκαιρος και διδακτικός. Αιτία είναι η εισροή προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας. Έτσι, ήλθαν βίαια ξανά στην επιφάνεια οι λέξεις «πρόσφυγας» και «ξένος». Υποχρεωθήκαμε να ξαναθυμηθούμε ότι είναι μοναδικά χαραγμένες στη συλλογική μας συνείδηση και μνήμη. Για όσους όμως ποτέ δεν τις ξέχασαν, μένουν εκεί για να θυμίζουν ποιος είναι ο αιώνια περιπλανώμενος Πρόσφυγας και Ξένος.
→ Ευχόμενος κατανυκτική τη Μεγάλη Εβδομάδα που πλησιάζει σιγά σιγά και ευφρόσυνη την Ανάσταση, παραθέτω το «Τον ήλιον κρύψαντα» σε ρυθμικό νεοελληνικό λόγο:
Με το που βλέπει ο Ιωσήφ τον ήλιο να σκοτίζει
και του ναού το σκέπασμα να ’χει σκιστεί στα δύο
για του Σωτήρα τη θανή, τρέχει προς τον Πιλάτο
θερμοπαρακαλώντας τον.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου, που ξένος από κούνια
στον κόσμο μέσα έζησε.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου, που θανατώνουν οι δικοί
με μίσος που ’ναι ξένος.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου, που να θωρώ ξενίζομαι
σαν του θανάτου ξένο.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου, αυτόν που να φιλοξενεί
ξέρει φτωχούς και ξένους.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου, τον κόσμο που του στέρησαν
Εβραίοι από φθόνο.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου σε τάφο να τον κρύψω,
αυτός που ξένος πουθενά δεν έχει που να γείρει.
Αυτόν τον ξένο δώσε μου,
η Μάνα Του που σπάραζε νεκρό μόλις τον είδε:
«Αχ Γιε μου και Θεέ
μέσα να σκίζονται μπορεί βαθιά τα σωθικά μου
και η καρδιά να καίγεται νεκρό να σ’ αντικρίζει,
μα στην Ανάστασή Σου ολόθαρρη
εμπρός σε μεγαλύνω».
Και παρακαλώντας με τούτα τον Πιλάτο τα λόγια
ο άρχοντας παίρνει του Σωτήρα το σώμα
και αφού σε σεντόνι με φόβο τυλίγει
και με αρώματα αλείφει Αυτόν που παρέχει
σε όλους το έλεος μέγα και ζωήν την αιώνιαν
καταθέτει στον τάφο.
Στην εφημερίδα “Πατρίς” – 07/04/2017
Κι εμένα μου άρεσε ανέκαθεν ο ύμνος “δος μοι τούτον τον ξένον”
Και ποιος τον άκουσε ή τον διάβασε και δεν του άρεσε. Και όπως σωστά λέτε, δεν θέλει και μετάφραση.