⇒ Ο καλός και πάντα σαφής στις απόψεις του συνάδελφος Φυσικός Νίκος Παπαντωνάκης παρουσίασε (στην αίθουσα εκδηλώσεων του 3ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου, 04/05/2017) ως αποτέλεσμα δημιουργικής εργασίας, μία θεατρική παράσταση με ομάδα παιδιών της Α’ Λυκείου με θέμα «Το αγγλικό εκείνο μήλο» του Ανδρέα Ι. Κασσέτα. Συγχαρητήρια στα παιδιά και στον κ. Παπαντωνάκη ο οποίος δεν μπορεί να κρύψει (και δικαιολογημένα) το θαυμασμό του για τον αγαπημένο του δάσκαλο Κασσέτα. Τυχεροί δάσκαλοι και ακόμα πιο τυχεροί οι μαθητές τους που παρακινούν τη σκέψη να κινηθεί σε άλλες διαστάσεις, εκτός ορίων και περιορισμών. Να τη εννοώ:
→ Για τη Φυσική, χώρος και χρόνος είναι μεγέθη συσχετιζόμενα. Θεωρία της σχετικότητας γαρ. Εννοείται ότι όπου ομιλεί η επιστήμη, οι υπόλοιποι ακούμε. Από την άλλη, σχετικότητα και βαρύτητα είναι έννοιες με πολύ διαφορετικό περιεχόμενο στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Για όλους εμάς – που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο με το εισαγόμενο που μας προσφέρουν εν αρχή οι αισθήσεις για να αναλάβει μετά ο νους – τα πράγματα είναι πιο βέβαια. Ο χώρος γίνεται έτσι ντε φάκτο το κατ’ εξοχήν αντικειμενικό μέγεθος. Σκεφτείτε μόνον ότι υπάρχουν αρχιτέκτονες του χώρου αλλά όχι και του χρόνου. Η κίνηση στο χώρο γίνεται ευκολότερα αντιληπτή. Εδώ υπάρχει άλλη σχέση. Ας πάρουμε τις περιπτώσεις υγιών και υπό κανονικές συνθήκες διαβιούντων ανθρώπων, που δεν εξωθούνται δηλαδή από εξωγενείς παράγοντες ώστε να επηρεάζεται η αντίληψή τους για τα δύο μεγέθη (δεν περιμένουν πότε θα τελειώσει το μαρτύριο της βασάνου – ούτε αγωνιούν για το πόσο γρήγορα φεύγουν οι χαρές…). Όσο πιο γρήγορα κινείται κανείς στο χώρο, τόσο πιο αργά κινείται ο χρόνος. Σκεφτείτε. Όταν ήσασταν μικροί και αεικίνητοι, το σαββατοκύριακο κρατούσε πολύ και το καλοκαίρι ήταν ατέλειωτο… Όσοι όμως είμαστε τώρα σε μεγάλη ηλικία, και σίγουρα με λιγότερη κίνηση από όση τα παιδιά, πόσες φορές δεν είπαμε «πόσο γρήγορα περνούν τα χρόνια!». Αντίθετα λοιπόν εδώ, όσο πιο αργή η κίνηση στο χώρο, τόσο πιο γρήγορα φεύγει ο χρόνος. Για αυτό λένε και πολλοί ότι με τα ταξίδια, την κίνηση δηλαδή στο χώρο, ζει κανείς πιο πολύ. Και εάν, σύμφωνα με τη θεωρία της ειδικής σχετικότητας, τα μήκη είναι μικρότερα για τον ταχύτερο παρατηρητή, για τη θεωρία της ζωής ο χρόνος είναι αργότερος για τον πιο ευκίνητο παρατηρητή.
→ Οι παραπάνω σκέψεις ίσως δεν έχουν καμία αξία, πολύ περισσότερο που ως παρατηρητές κινούμαστε στην πράξη διαφορετικά ο ένας από τον άλλο. Είναι όμως ένας τρόπος του φιλοσοφείν που επιμένει ότι αξία δεν έχει εκείνο που μαθαίνεις για το τι λένε οι άλλοι αλλά αυτό που είσαι εσύ σε θέση να πεις. Όπως ολοχρονίς λέγαμε και στο μάθημα της Φιλοσοφίας με τα παιδιά της Β’ Λυκείου.
Μερικά αποσπάσματα:
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και για να θυμηθούμε πάλι τον Κασσετα όταν η φυσικη συναντά το …θέατρο η μαμά φιλοσοφία παρακολουθεί και ενίοτε παρεμβαίνει