⇒ Πόσο διαχρονικός, σύγχρονος και επίκαιρος είναι ο Καβάφης στη “Σατραπεία” του, όταν αναφέρεται στους Πέρσες, που υποδέχονταν τους Έλληνες αποστάτες και τους προσέφεραν πλούσια δώρα, με αντάλλαγμα υπηρεσίες κατά των συμπατριωτών τους! Η “Σατραπεία” παρουσιάζει την αλλοτρίωση και την άλωση του ανθρώπου, ο οποίος παραμερίζει αρχές και ηθική για να αναπτύξει ελαστική συνείδηση, όπως το από καουτσούκ και κατά βούλησιν απίστευτα εκτεινόμενο σώμα της παλιάς φιγούρας κινουμένων σχεδίων Τιραμόλα. Σε προσωπικό τόνο, ο Αλεξανδρινός κτυπά κέντρο: Ε συ φίλε, εσύ “που ενδίδεις … και πηαίνεις στον μονάρχην Αρταξέρξη … και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια”…
Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται·
να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία·
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
