Σάββατο, 04/07/2015
“Τσακίστε τους …”
§ Όσο πλησιάζει ώρα του αυριανού δημοψηφίσματος όλο και περισσότερο συναντά κανείς στην αλάνα του διαδικτύου ανεγκέφαλα συνθήματα προερχόμενα από κάθε λογής κουφιοκεφαλάκηδες, όπως: “τσακίστε τούς Μένουμε-Ευρώπη” (ακόμα και σε κεντρικό δρόμο της πόλης του Ηρακλείου) “τσακίστε τούς Συριζανέλ”, “τσακίστε” τον ένα “τσακίστε” τον άλλο. Απέραντη θλίψη… Ακριβώς εκατό χρόνια μετά τον πρώτο εθνικό διχασμό (1915). Η χρεωκοπία δεν ήταν καθόλου ατύχημα. Το έγκλημα θα ήταν αν επιτρέπαμε να οδηγηθούμε ξανά στη διχόνοια “από ατύχημα”.
§ Γι΄ αυτό θυμήθηκα την ομιλία του Κλεόκριτου προς τους ολιγαρχικούς, κατά τα θλιβερά γεγονότα της πτώσης των Τριάκοντα (Αθήνα, 403 π.Χ). Στο λόγο του φαίνονται οι καλές στιγμές της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας των πολιτών με τη συμμετοχή και την ευθύνη. Ο Κλεόκριτος αναδεικνύεται ως η ηγετική φωνή της λογικής και του συναισθήματος που γεφυρώνει διαφορές και μίση. Είναι επίκαιρος όσο ποτέ. Στη θέση του τότε πολέμου είναι σήμερα ο άλλος πόλεμος της οικονομικής εξαθλίωσης και αντιπαλότητας:
[Από το βιβλίο Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι της Α΄Λυκείου. Ξενοφώντος Ελληνικά, Βιβλίο 2, Κεφάλαιο 4, §18-23. Αλλά είπαμε: «τίποτα δεν μαθαίνει κανείς στο σχολείο» …]
[20] Κλεόκριτος δὲ ὁ τῶν μυστῶν κῆρυξ, μάλ’ εὔφωνος ὤν, κατασιωπησάμενος ἔλεξεν· «Ἄνδρες πολῖται, τί ἡμᾶς ἐξελαύνετε; τί ἀποκτεῖναι βούλεσθε; Ἡμεῖς γὰρ ὑμᾶς κακὸν μὲν οὐδὲν πώποτε ἐποιήσαμεν, μετεσχήκαμεν δὲ ὑμῖν καὶ ἱερῶν τῶν σεμνοτάτων καὶ θυσιῶν καὶ ἑορτῶν τῶν καλλίστων, καὶ συγχορευταὶ καὶ συμφοιτηταὶ γεγενήμεθα καὶ συστρατιῶται, καὶ πολλὰ μεθ’ ὑμῶν κεκινδυνεύκαμεν καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ὑπὲρ τῆς κοινῆς ἀμφοτέρων ἡμῶν σωτηρίας τε καὶ ἐλευθερίας.
→ Ο Κλεόκριτος, ο κήρυκας των μυστών, που είχε πολύ δυνατή φωνή, αφού επέβαλε σιωπή, είπε· Συμπολίτες, γιατί μας διώχνετε; Γιατί θέλετε να μας σκοτώσετε; Γιατί εμείς ποτέ ως τώρα δε σας κάναμε κανένα κακό, αντίθετα συμμετείχαμε με σας και στις πιο σεβαστές τελετές και σε θυσίες και στις ωραιότερες γιορτές και ήμασταν μαζί στους ίδιους χορούς και πηγαίναμε στα ίδια σχολεία και ήμασταν μαζί στρατιώτες και πολλούς κινδύνους αντιμετωπίσαμε μαζί σας και σε στεριά και σε θάλασσα για να υπερασπίσουμε την κοινή σωτηρία και ελευθερία όλων μας.
[21] Πρὸς θεῶν πατρῴων καὶ μητρῴων καὶ συγγενείας καὶ κηδεστίας καὶ ἑταιρίας, πάντων γὰρ τούτων πολλοὶ κοινωνοῦμεν ἀλλήλοις, αἰδούμενοι καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους παύσασθε ἁμαρτάνοντες εἰς τὴν πατρίδα, καὶ μὴ πείθεσθε τοῖς ἀνοσιωτάτοις τριάκοντα, οἳ ἰδίων κερδέων ἕνεκα ὀλίγου δεῖν πλείους ἀπεκτόνασιν Ἀθηναίων ἐν ὀκτὼ μησὶν ἢ πάντες Πελοποννήσιοι δέκα ἔτη πολεμοῦντες.
→ Στο όνομα των πατρικών και μητρικών θεών και στο όνομα της συγγένειας εξ αίματος και εξ αγχιστείας και στο όνομα των πολιτικών σωματείων μας – γιατί με όλα αυτά πολλοί συνδεόμαστε μεταξύ μας – δείχνοντας σεβασμό σε θεούς και ανθρώπους σταματήστε να βλάπτετε την πατρίδα και μην πειθαρχείτε στους ανοσιότατους Τριάκοντα, οι οποίοι για προσωπικά οφέλη λίγο έλειψε να σκοτώσουν περισσότερους Αθηναίους μέσα σε οχτώ μήνες απ’ ό,τι όλοι οι Πελοποννήσιοι σε πόλεμο δέκα χρόνων.
[22] ἐξὸν δ’ ἡμῖν ἐν εἰρήνῃ πολιτεύεσθαι, οὗτοι τὸν πάντων αἴσχιστόν τε καὶ χαλεπώτατον καὶ ἀνοσιώτατον καὶ ἔχθιστον καὶ θεοῖς καὶ ἀνθρώποις πόλεμον ἡμῖν πρὸς ἀλλήλους παρέχουσιν. Ἀλλ’ εὖ γε μέντοι ἐπίστασθε ὅτι καὶ τῶν νῦν ὑφ’ ἡμῶν ἀποθανόντων οὐ μόνον ὑμεῖς ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς ἔστιν οὓς πολλὰ κατεδακρύσαμεν.
→ Αν και μπορούμε να ζούμε ειρηνικά ως πολίτες, αυτοί μας οδηγούν στον πιο αισχρό απ’ όλους και στο βλαβερότερο και στον πιο ανόσιο και μισητό σε θεούς και ανθρώπους εμφύλιο πόλεμο. Τουλάχιστον όμως να ξέρετε με βεβαιότητα ότι κι απ’ όσους τώρα από εμάς σκοτώθηκαν όχι μόνο εσείς αλλά και εμείς κλάψαμε πολύ μερικούς.
