Γίνεσαι Οθωμανός Διάκο μου;

Ως γνωστόν, η πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία (14^ος αιώνας και μετά) πήρε το όνομά της από τον χαλίφη Οσμάν. Το «θ» μάς προέκυψε με τον ιστορικό εξαγγλισμό του ονόματος, μέσα από το δίαυλο των μεταφραστικών αποδόσεων. Κατά τα φαινόμενα, λίγη σημασία δίνεται πλέον στο ότι ο κύριος Οσμάν ήταν και ο ηγέτης των Τούρκων, των οποίων το όνομα είναι και αιώνες πολύ πιο παλιό, με ετυμολογικά αμφίβολη προέλευση. Είναι αλήθεια ότι μέχρι το 19^ο αιώνα η επωνυμία «Οθωμανοί» χαρακτήριζε την κυρίαρχη τάξη, ενώ το «Τούρκοι» προσδιόριζε τους χωρικούς της Ανατολίας. Γεγονός είναι επίσης ότι η Δυτική Ευρώπη χρησιμοποιούσε γενικά μέχρι τη δεύτερη δεκαετία του 20^ου αιώνα (όταν και ιδρύθηκε επίσημα η Τουρκία ως κράτος, το 1923) τα «Οθωμανική Αυτοκρατορία», «Τουρκική Αυτοκρατορία», «Τουρκία» χωρίς διάκριση,. Σήμερα, η πλειονότητα των ιστορικών αποφεύγουν τους όρους «Τουρκία», «Τούρκοι», «τουρκικός», όταν αναφέρονται στους Οθωμανούς, λόγω του πολυεθνικού χαρακτήρα της Αυτοκρατορίας. Επιστήμη γαρ.

Και ποιο είναι το αποτέλεσμα του πόνου τούτης της νεωστί καθ’ ημάς επιστημονικής ευαισθησίας; Ότι προφανώς δεν πολεμήσαμε εναντίον Τούρκων στην Επανάσταση του 1821, αλλά τα βάλαμε με τους επιστημονικώς προκύψαντες Οθωμανούς, οι οποίοι ήλθαν φαίνεται για να μείνουν. Η Επανάσταση έγινε εναντίον των Οθωμανών, όπως ακούσαμε κατά κόρον στην επέτειο της Παλιγγενεσίας (μπράβο στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας που μίλησε για Τούρκους). Ο δε Μακρυγιάννης, ο οποίος γύρω στις οκτακόσιες (800) φορές μιλά για «Τούρκους» (με τα παράγωγά του) παρεξήγησε προφανώς το οθωμανικόν της προελεύσεως. Και με το δημοτικό μας τραγούδι κάτι δεν πάει καλά, αφού μπέρδεψε τους Οθωμανούς με τους Τούρκους, όπως:

Της Πάργας:

«Πάργα, Τουρκιά σε πλάκωσε, Τουρκιά σε τριγυρίζει.
Δεν έρχεται για πόλεμο, με προδοσιά σε παίρνει.
Βεζίρης δε σ’ ενίκησε με τα πολλά τ’ ασκέρια.
Έφευγαν Τούρκοι σα λαγοί το παργινό τουφέκι

[…]
Άστε, λεβέντες, τ’ άρματα κι αφήστε το τουφέκι,
σκάψτε πλατιά, σκάψτε βαθιά όλα σας τα κιβούρια,
και τ’ αντρειωμένα κόκαλα ξεθάψτε του γονιού σας.
Τούρκους δεν επροσκύνησαν, Τούρκοι μην τα πατήσουν».

Της Δέσπως:

«Σκλάβες Τούρκων μη ζήσωμε, παιδιά μ’, μαζί μου ελάτε».

Του Διάκου:

«Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστη σου ν’ αλλάξεις,
να προσκυνήσεις στο τζαμί, την εκκλησιά ν’ αφήσεις;»

[…]

«Χίλια πουγκιά σας δίνω γω κι ακόμα πεντακόσια,
το Διάκο να χαλάσετε, το φοβερό τον κλέφτη,
γιατί θα σβήσει τη Τουρκιά κι όλο μας το ντοβλέτι».

Εσείς βουνά ψηλά:

«Γι’ αφήστε τα καλά φαγιά και πάρτε τα ντουφέκια,
τι οι Τούρκοι σας επλάκωσαν, τι οι Τούρκοι σας επήραν.»
Και τα ντουφέκια πήρανε, και τα σπαθιά τραυήξαν,
τους Τούρκους εκυνήγησαν, τους κάμαν ένα ένα».

Όλες οι καπετάνισσες:

«Τούρκοι, για μην παιδεύεστε, μην έρχεστε σιμά μου!
Σέρνω τουφέκια στην ποδιά και βόλια στις μπαλάσκες».
«Κόρη για ρίξε τ’ άρματα, γλίτωσε τη ζωή σου».
«Τι λέτε, μωρ’ παλιότουρκοι και σεις παλιοζαγάρια;
εγώ είμαι η Λένω Μπότσαρη, η αδερφή του Γιάννη,
και ζωντανή δεν πιάνουμαι εις των Τουρκών τα χέρια».

Τι έχεις, καημένε κόρακα:

«Αφήστε τα ντουφέκια σας και βγάλτε τα σπαθιά σας
βάλτε τους Τούρκους εμπροστά, σαν πρόβατα, σαν γίδια».

Του Δράμαλη:

«Κλαίνε τ’ αχούρια γι’ άλογα και τα τζαμιά για Τούρκους,
Κλαίνε μανούλες για παιδιά, γυναίκες για τους άντρες».

Στον καθρέφτη της λαϊκής ψυχής και συνείδησης αποτυπώθηκε η αλήθεια για τον Τούρκο. Οι Οθωμανοί είναι απλά για τα συνεδριακά σαλόνια. Και για την πολιτική, ίσως. Διερωτώμαι, αν απομένει ακόμα να πεισθεί επιστημονικοερευνητικώς ο κόσμος ότι την Ευρώπη δεν την αιματοκύλησαν οι Γερμανοί αλλά το Τρίτο Ράιχ. Κομμάτι δύσκολο το βλέπω όμως να καταπιούμε τους Οθωμανούς ως εισβολείς στην Κύπρο το 1974, αντί των Τούρκων. Αλλά ποτέ μη λες ποτέ.