⇒ Καιρός ήταν να νομοθετήσει η πολιτεία για το σύμφωνο συμβίωσης. Είναι άλλωστε μία ντε φάκτο πρακτική. Αν και κατά τα φαινόμενα η ελληνική κοινωνία είναι διχασμένη. Το ίδιο συμβαίνει και στον υπόλοιπο κόσμο. Σε γενικές γραμμές, εκδηλώνεται ένα χάσμα μεταξύ Δύσης και Ανατολής ή «προοδευτικών» και «συντηρητικών» αντίστοιχα. Στην ευνομούμενη πολιτεία οι επιλογές των πολιτών δεν μπορεί παρά να είναι σεβαστές. Έστω και αν αύριο το σύμφωνο συμβίωσης επεκταθεί πέραν των δύο ατόμων. Το θέμα των σεξουαλικών προτιμήσεων των ανθρώπων αφορά τους ίδιους και κανέναν άλλο. Η αξία του σεβασμού προς τον συνάνθρωπο επιβάλλει έναν κώδικα κοινωνικής κατανόησης, τουλάχιστον, αποδοχής και συναλληλίας.
→ Έχω όμως και εγώ τις διαφωνίες μου από ορισμένη οπτική γωνία ως προς το θέμα της υιοθεσίας. Σπεύδω όμως να διευκρινίσω ότι δεν αμφιβάλλω ότι ένα υγιές για τα παιδιά περιβάλλον, όπως και ένα απαράδεκτο, μπορεί εξίσου να υπάρχει σε κάθε μορφή συμβίωσης. Ούτε είναι επομένως σοβαρό το επιχείρημα ότι τα παιδιά που ζουν με ομόφυλα ζευγάρια δεν απολαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα και αγάπη. Διαφωνώ επίσης με την προβαλλόμενη άποψη ότι αυτό το σύμφωνο συμβίωσης αντίκειται στη φύση, ότι είναι αφύσικο. «Αφύσικο» είναι και το να πετάμε ή το να εναντιωνόμαστε στις ανίατες ασθένειες. Τα πολεμάμε όμως κατά φύσιν με θαυμαστή επιτυχία. Και έχουμε δίκαιο. Η θεωρητική μου ένσταση είναι ηθικής φύσεως και σε καμία περίπτωση ηθικολογικής.
→ Τέτοιου είδους πειραματισμοί μου προκαλούν ανησυχία. Εάν δηλαδή θέλουμε να υπερασπιστούμε αυτό που λέμε “οικογένεια” προφανώς αναφερόμαστε στη μέχρι τώρα προγενέστερη παγκόσμια και διαχρονική εμπειρία, την οποία θέλουμε (φαντάζομαι) να διατηρήσουμε ως καλώς έχουσαν. Εκτός εάν αποφασίσαμε να της δώσουμε και άλλο περιεχόμενο. Να το συζητήσουμε όμως πρώτα. Αλλά και πάλι ο πειραματισμός μοιάζει για μένα ανόητα περιττός. Κατά τον Αριστοτέλη, η πρώτη κοινωνική οντότητα ήταν η οικογένεια – οικία, οίκος – ως αποτέλεσμα της φυσικής ένωσης άρρενος και θήλεος. Θα αντιτείνει ίσως κάποιος ότι ο μεγάλος φιλόσοφος δεν είχε δίκαιο. Εδώ όμως υπάρχει μία αντικειμενική σταθερά, βάσει της οποίας έχει διαμορφωθεί η αξία της οικογένειας ως προς τον φυσικό ρόλο των συντελεστών της. Και η φύση ουδέν μάταιον ποιεί.
→ Κατά την άποψή μου, η πολιτεία ορθώς δεν ασχολήθηκε με το δικαίωμα της υιοθεσίας ως συλλογικότητα στα δεσμευμένα με σύμφωνο συμβίωσης ομόφυλα ζευγάρια, αφού έτσι κι αλλιώς η δυνατότητα παρέχεται σε όσα άτομα πληρούν κατά περίπτωση συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Είναι αδιανόητο, επί παραδείγματι, να στερηθεί σε κάποιον ομοφυλόφιλο το ατομικό δικαίωμα της υιοθεσίας. Ούτε μπορεί κανείς να του απαγορεύσει εκ των υστέρων – αφού έχει υιοθετήσει παιδί – να συνάψει το σύμφωνο. Έτσι δεν μπορεί να αποκλείεται εκ προοιμίου κανείς. Πιστεύω όμως ότι θα είναι προς το καλό της συλλογικής ζωής να διατηρηθεί το διαχρονικό και διαπολιτιστικό ολόγραμμα του ιδανικού της οικογένειας ως κοσμοείδωλο – με τον αρσενικό πατέρα και τη θηλυκή μητέρα, με τον αρσενικό παππού και τη θηλυκή γιαγιά. Δεν με απασχολεί δηλαδή το θέμα τόσο από την πλευρά των ενηλίκων όσο από την πλευρά των παιδιών. Κατά τα άλλα, συμφωνώ. Ατομικά οι πολίτες πρέπει να έχουν όλοι τα ίδια δικαιώματα. Είναι αυτονόητο σε μία δημοκρατία.
